Jąkanie
Jąkanie jest zaburzeniem płynności, rytmu i tempa mówienia. Początek jąkania najczęściej ma miejsce w okresie tworzenia się umiejętności wypowiadania się całymi zdaniami, tj. między 2-3 a 7 rokiem życia.
Rodzaje jąkania:
- toniczne, które cechuje się dłuższymi zahamowaniami oraz wielokrotnym powtarzaniem głosek;
- kloniczne, charakteryzujące się krótkimi zahamowaniami mowy, a także wielokrotnym powtarzaniem sylab;
- jąkanie toniczne występujące ze współruchami, czyli dodatkowymi ruchami kończyn;
- jąkanie wczesnodziecięce, które występuje u dzieci między 3 a 5 rokiem życia i powstaje na skutek nieukończonego rozwoju psychicznego lub małej sprawności narządów artykulacyjnych. Najczęściej mija samoistnie po zwiększeniu sprawności w posługiwaniu się mową;
- jąkanie właściwe, występuje powyżej 6 roku życia.
Jąkanie wiąże się z nadmiernym napięciem mięśni narządów oddechowych, fonacyjnych oraz artykulacyjnych; trudnością, która wynika z mimowolnego powtarzania, przeciągania albo blokowania głosek czy sylab; brakiem czasowej koordynacji ruchów mięśni narządów oddechowych, fonacyjnych, artykulacyjnych; nieprawidłowym zachowaniem werbalnym i zaburzeniem komunikacji słownej; nieprawidłową reakcją na występujące trudności; zaburzeniem adaptacji społecznej człowieka.
Jąkaniu często towarzysza tiki, współruchy (dodatkowe ruchy kończyn), elementy polilaliczne (embolofrazje), czyli dodawanie w toku mowy różnych wyrazów np.: no, prawda, zjawiska atoniczne (przerwy w mówieniu).