Ubezdźwięcznianie
Mowa bezdźwięczna to zaburzenia, które objawia się nieprawidłowościami w realizacji dźwięczności polegające na niewymawianiu głosek dźwięcznych oraz na zastępowaniu ich odpowiednimi głoskami bezdźwięcznymi bądź też myleniu obu szeregów. Wyjątkiem są tu samogłoski oraz spółgłoski sonorne: r, l, m, n, li, j, m, ń.
Zaburzeniom dźwięczności (całkowitym lub częściowym) ulega 13 par opozycji fonologicznych: b – p, bi – pi, d – t, g – k, gi – ki, w – f, wi – fi, dz – c, dż – cz, dź – ć, z – s, ż – sz, ź – ś, np. dżdżownica – czczownica, bitwa – pitwa, gimnastyka – kimnsastyka, telewizja – telefisja, wąwóz – fąfós, dziwny – ciwny.
Ubezdźwięcznianie dzieli się na:
- deformacje – spółgłoski dźwięczne realizuje się w postaci głosek pół-dźwięcznych z dźwięczną fazą początkową oraz bezdźwięczną końcową (lub też odwrotnie);
- mogilalia (elizja dźwięku), czyli opuszczanie odpowiednich głosek dźwięcznych.
(np. woda – oda, góra – óra, koza – koa); - paralalia (substytucja dźwięku), podczas której zamiast spółgłosek dźwięcznych wymienia się odpowiednie bezdźwięczne (np. bułka – pułka, góra – kóra, żaba – szaba, koza – kosa, dom – tom).
Przyczyny bezdźwięczności to: słaba motoryka narządów artykulacyjnych- wargi i policzki są zbyt wiotkie, zaburzenia słuchu fonematycznego, mała pojemność klatki piersiowej.
Aby zapobiegać wadom wymowy, należy przysłuchiwać się temu jak mówi nasze dziecko, zapobiegać chorobom uszu i wadom zgryzu, nie używać spieszczeń i zachęcać dziecko do mówienia.